موارد آب درمانی برای ورزشکاران
به عنوان قسمتی از درمان فوری ضایعه ورزشی که باید از آب سرد با درجه حرارت حدود 12/8 درجه سانتیگراد استفاده کرد. برای مثال، قرار دادن مچ پا یا دست ضایعه دیده در ظرف آب سرد، باعث جلوگیری از ایجاد تورم و التهاب در موضع صدمه دیده می شود و درد را کاهش می دهد.
در درمان ضایعات ورزشی مزمن مثل کوفتگی، رگ به رگ شدن و پیچ خوردن مفاصل، التهاب و تورم تاندون یا زرد پی می توان از آب درمانی استفاده کرد. برخی از متخصصان عقیده دارند که در هر مرحله از ضایعات سیستم عضلانی - استخوانی می توان از آب درمانی استفاده کرد. البته توصیه می شود که در اوایل وجود ضایعه حاد و شدید، از آب گرم نیز استفاده کرد.
بعد از عمل جراحی در صدمات ورزشی، برای به دست آوردن دامنه حرکتی مفاصل می توان از آب درمانی استفاده کرد. از موارد مهم دیگر، کاربرد آب درمانی در ورزش برای تحرک و انعطاف پذیری در عضلات و مفاصل است. در این حالت نیز عضو مورد نظر را در یک وان یا ظرف مناسب قرار می دهیم. در صورت امکان می توان از استخر آب گرم استفاده کرد. گرمای آب باعث نرم شدن بافت ها و عضلات و مفاصل می شود و این امر کیفیت انجام حرکات در عضو صدمه دیده را بهبود می بخشد.
به عنوان قسمتی از برنامه آمادگی ورزشکاران هم می توان از آب درمانی استفاده کرد. منظور این است که برای گرم کردن عضلات بدن، افزایش جریان خون در بافت ها، بهبود وضع تغذیه سلول ها، قبل از شروع تمرینات و حرکات جهت تقویت و آماده کردن بدن، می توان از آب درمانی استفاده کرد.
از جمله موارد دیگری که هیدروتراپی در ورزش کاربرد دارد، تمیز و برطرف کردن مواد خارجی از روی زخم ها، خراشیدگی ها، تاول ها و دیگر صدمات ورزشی است که در پوست بدن به وجود می آید.
ممنوعیت استفاده از آب درمانی
اگرچه استفاده از آب درمانی یک روش بدون خطر و بی عارضه است و می توان آن را برای اکثر ورزشکاران تجویز کرد
انواع و اقسام آب درمانی
آب درمانی انواع و اقسام روشها مثل سونا، وان، دوش، پاشویه، پانسمان، حمام گیاهی، نوشیدن و... رو شامل میشه. اساس کار آب درمانی، مربوط به اثرات مکانیکی و حرارتی اونه. در این روش از پاسخ بدن به محرک گرمایی و سرمایی، استفاده طولانی از حرارت، فشار ایجاد شده توسط آب و احساسی که ایجاد می کنه بهره گرفته می شه. احساسات ایجاد شده توسط اعصاب به قسمتهای عمقی تر بدن برده می شه و باعث تغییرات مختلفی مثل تحریک سیستم دفاعی بدن، تقویت سیستم گوارشی و جریان خون، اثر بر تولید هورمونهای استرسی و کاهش حساسیت به درد میشن.
حرارت باعث تسکین بخشی به بدن و کاهش سرعت کار اندامهای داخلی میشه. بر عکس سرما فعالیتهای داخلی بدن رو تحریک میکنه و افزایش میده. اگر به دلیل استرس دچار سفتی و گرفتگی ماهیچه ها باشید یه دوش گرم خیلی بهتون کمک میکنه.
هر زمان احساس خستگی و استرس کنید یه دوش یا وان گرم و بعد از اون یه دوش کوتاه سرد می تونه محرک ذهن و بدنتون باشه. وقتی توی استخر یا وان فرو می رید، فشار دائمی جادبه زمین بر روی بدن کم میشه. علاوه بر این آب تأثیرات هیدرو استاتیک هم داره. به خاطر اینکه آب به آرامی روی بدن حرکت می کنه تأثیرات ماساژ مانندی داره. آب در حال حرکت گیرنده های لمسی پوست رو تحریک میکنه که باعث افزایش جریان خون میشه و سفتی عضلات از بین می ره. آب درمانی و گرماب درمانی عمدتاً برای هماهنگ کردن بدن، تحریک گردش خون و گوارش و سیستم ایمنی و رهایی از درد استفاده میشن. به نظر می رسه که آب اثرات ویژه ای در کم کردن استرس و جوان کردن دوباره بدن داشته باشه. آب روی ماهیچه ها و پوست اثر میذاره. به ریه ها، قلب، معده و سیستم هورمونی به وسیله تحریک اعصاب نخاعی آرامش میده.
برای بیمارانی که دچار سوختگی های وسیع هستن از غوطه خوردن در آب حدود 34 درجه استفاده میشه.
در کنار اثرات مفید، در مورد این روش هم لازمه احتیاطهایی صورت بگیره. مثلاً اگر برای شما تشخیص بیماری رینود داده شده باید از آب سرد پرهیز کنین. یا اگه دیابتی هستین نباید از آب برای پاهاتون استفاده کنین و در ضمن نباید از آب گرم برای کل بدنتون استفاده کنین. (بیماران دیابتی دچار اختلالاتی در سیستم حرارتی بدنشون هستن) بیماران، بیماران دیابتی و خانومای حامله نباید به مدت طولانی از غوطه خوردن در آب گرم و سونا استفاده کنن. همینطور این موارد (غوطه خوردن در آب گرم و سونا) میتونه برای بچه های کوچیک و افراد مسن خسته کننده باشه. افرادی که بیماری قلبی دارن و حامله هستن به خصوص باید قبل از استفاده از سونا با پزشکشون مشورت کنن.
در آب درمانی دوشهای تخصصی تر مثل دوش زانو، دوش ران، دوش صورت، دوش گردن، دوش پشت و ... هم وجود داره که روشها خاص خودشونو دارن
خواص فیزیولوژی
آب که در آب درمانی مورد استفاده قرار می گیرد شامل موارد زیر می باشد:
• اثر حرارتی: با استفاده از آب درمانی، اثرات مفید سرما یا گرما در سطحی وسیع حاصل می شود. این امر موجب بروز تغییراتی چون افزایش یا کاهش فشار خون، افزایش تعداد ضربان قلب، گشاد یا تنگ شدن عروق خونی محیطی، افزایش تعداد تنفس، تغییر درجه حرارت بافت و جریان خون می گردد. گرما ابتدا موجب افزایش فشار خون می شود ولی پس از مدتی به علت گشاد شدن عروق، فشار خون کاهش می یابد.
• اثرات چرخش آب (ویرپول): در اغلب استخرها یا تانک های آب درمانی، با کمک یک پمپ الکتریکی، امواج مکانیکی در آب ایجاد می شود. این امواج موجب رفع گرفتگی عضلانی و شل شدن عضلات و در نتیجه آسان تر شدن حرکات می گردد. با کمک این امواج، بافت های مرده زخم ها به راحتی از زخم جدا می شود. این خاصیت در سوختگی ها مورد استفاده قرار می گیرد. امواج ایجاد شده در آب موجب تسکین درد بیمار گردیده و آرامبخش می باشد. دمای مورد استفاده در آب درمانی به طور متوسط 5/35 تا 5/36 درجه سانتی گراد بوده و طول مدت درمان حدود بیست دقیقه در نظر گرفته می شود. برای کاهش احتمال عفونت می توان مواد ضدعفونی کننده مثل بتادین نیز به آب افزود. قبل از وارد شده به آب نیز باید پاها در محلول 1% کلر فرو برده شود.